bijzonder zelfportret rembrandt terug
29 juni 2020
Het Fries Museum krijgt een bijzonder schilderij van Rembrandt van Rijn in bruikleen. Zelfportret (1632) komt speciaal voor de tentoonstelling Rembrandt & Saskia: Liefde in de Gouden Eeuw naar Leeuwarden. Het werk is onderdeel van de Burrell Collection in Glasgow en is sinds 1727 niet meer in Nederland geweest. Het zelfportret is vanaf 24 november 2018 t/m 17 maart 2019 te zien in Rembrandt & Saskia: Liefde in de Gouden Eeuw in het Fries Museum in Leeuwarden.
Rembrandt voltooide zijn zelfportret in 1632. Begin 18de eeuw dook het werk op in Frankrijk en kwam het in bezit van Louis Philippe II, de Hertog van Orléans. Zijn collectie Vlaamse en Hollandse meesters werd in 1792 verkocht aan de kunsthandelaar Thomas Moore Slade in Londen. Nadat het doek verschillende eigenaren heeft gehad kwam het in 1946 in handen van de Schotse zakenman en filantroop Sir William Burrell, die het vervolgens aan de stad Glasgow schonk. In de tussentijd is het werk nooit meer te zien geweest in Nederland.
saskia
Eerder maakte het Fries Museum al bekend dat Rembrandts portret van zijn vrouw Saskia Uylenburgh tijdens de tentoonstelling voor het eerst in ruim 250 jaar in Nederland te zien zal zijn. Hiermee haalt het museum twee absolute topstukken van een van de bekendste Nederlandse schilders ooit naar Nederland.
tentoonstelling
Rembrandt van Rijn en Saskia Uylenburgh vormen de rode draad in een tentoonstelling over het societyhuwelijk in de zeventiende eeuw. Meer dan 250 objecten vertellen hoe lief en leed in die tijd werden gedeeld. Daarbij is aandacht voor alle aspecten van de liefde, van de eerste hofmakerij en overdadige bruiloften tot de donkere kanten van het huwelijk zoals kindersterfte en overspel. Rembrandt & Saskia: Liefde in de Gouden Eeuw toont in totaal 23 werken van de Hollandse meester.
bruiloft
Rembrandt ontmoet Saskia in 1633. Hij is dan al hard op weg om een vooraanstaand schilder te worden terwijl zij afkomstig is uit een rijke familie in Leeuwarden. Snel na hun eerste ontmoeting kondigt het koppel hun verloving aan en in 1634 trouwen ze in het Friese dorpje Sint Annaparochie. Het echtpaar verhuist na de bruiloft naar Amsterdam, waar Rembrandt zijn atelier heeft. De schilder gebruikt zijn kersverse vrouw graag als model. Een aantal van zijn tekeningen en etsen waarop Saskia staat afgebeeld, zijn te zien in de tentoonstelling.
societyhuwelijk
De tentoonstelling volgt niet alleen het huwelijk van Rembrandt en Saskia, maar geeft ook een inkijkje in de gang van zaken in een societyhuwelijk van de 17de eeuw. Gegraveerde huwelijksharten, schunnige gedichten en schilderijen vol symboliek tonen hoe men in de Gouden Eeuw aankeek tegen liefde, religie en eeuwige trouw. Zo wordt op een werk van Govert Flinck de jonge Suzanna van Baerle afgebeeld met een cupidofontein als bewijs van haar stromende liefde en een groene klimop als symbool voor trouw en standvastigheid.
reportage
Een deftige bruiloft duurt in deze tijd duurt soms weken en gaat gepaard met uitbundige feesten en eetpartijen. Kosten noch moeite worden gespaard en net als tegenwoordig worden deze dagen vastgelegd. In de tentoonstelling is een trouwreportage te zien van het huwelijk van jonkheer Eraert van Pipenpoy en jonkvrouw Jel van Liauckema. Naast de portretten van vooraanstaande bruidsparen toont het museum ook huwelijksgiften als verfijnde trouwringen, chique juwelenkistjes en kostbaar zilverwerk.
kinderen
Kinderen zijn de kroon op het 17de-eeuwse huwelijk. Naast een goddelijke opdracht is het ook dé manier om de familienaam, status, bezittingen en privileges door te geven. Maar een kinderleven in de Gouden Eeuw is kwetsbaar en de kindersterfte is hoog. Voor ieder gezin is dit een grote bron van verdriet. Vermogende ouders laten hun kinderen en geliefden daarom vastleggen door middel van familieportretten. In de tentoonstelling zijn diverse werken te zien van onder anderen Wybrand de Geest, Lambert Jacobsz en Abraham van der Tempel.
ontwerp
In de tentoonstelling die is ontworpen door Peter de Kimpe en Rolf Toxopeus, wordt de bezoeker langs zes zalen meegenomen naar het Nederland van de Gouden Eeuw. Daar wordt duidelijk dat hoewel de omstandigheden verschilden van tegenwoordig, we veel huwelijksgebruiken nog steeds herkennen en gevoelens van liefde en leed tijdloos zijn.
bruiklenen
Voor de tentoonstelling komen meer dan 70 bruiklenen vanuit heel Europa naar Leeuwarden. De eigen collectie wordt aangevuld met topstukken uit onder andere de Dulwich Picture Gallery in Londen, de Fondation Custodia in Parijs, de Universiteitsbibliotheek in Gent en diverse privécollecties.
publicatie
Naast de tentoonstelling verschijnt een gelijknamige publicatie. Hierin belichten experts uit binnen- en buitenland het leven van Rembrandt, Saskia en de bijzondere huwelijksgebruiken in de 17de eeuw. Het boek wordt uitgegeven door WBooks en is in drie verschillende talen te verkrijgen.
samenwerking
De tentoonstelling Rembrandt & Saskia: Liefde in de Gouden Eeuw wordt gemaakt in samenwerking met Gemäldegalerie Alte Meister binnen het Museumslandschaft Hessen-Kassel en is van 24 november 2018 t/m 17 maart 2019 te zien in het Fries Museum in Leeuwarden en van 12 april t/m 11 augustus 2019 onder de titel Kassel… verliebt in Saskia. Liebe und Ehe in Rembrandts Zeit in de Gemäldegalerie Alte Meister binnen het Museumslandschaft Hessen-Kassel.
rembrandt en de gouden eeuw
Rembrandt & Saskia: Liefde in de Gouden Eeuw vormt de prelude van het themajaar Rembrandt en de Gouden Eeuw. In 2019 wordt het 350e sterfjaar van Rembrandt van Rijn geëerd met tal van activiteiten in onder andere Den Haag, Leiden, Leeuwarden en Amsterdam. Ervaar het Nederland in de tijd van Rembrandt en de Gouden Eeuw met bijzondere tentoonstellingen in Museum De Lakenhal, het Fries Museum, het Mauritshuis, Museum Het Rembrandthuis en het Rijksmuseum.
