Vanaf 24 mei t/m 26 oktober 2025 presenteren het Fries Museum en Arcadia de tentoonstelling Veenweide Atelier: ontwerpen voor een gezonken moeras. Eeuwenlang werd het Friese landschap gekenmerkt door weilanden, sloten, terpen en karakteristieke boerderijen. Maar de laatste jaren is het landschap drastisch aan het veranderen door de impact van klimaatverandering. Zeker rondom het veenweidegebied zijn de zorgen groot: bodemdaling, verdroging, afnemende biodiversiteit en een toenemende CO₂-uitstoot vormen urgente uitdagingen. Juist hier ontvouwt zich ook een ander verhaal: een verhaal van veerkracht en vernieuwing. In de tentoonstelling ontdekken bezoekers, aan de hand van kunst en design, nieuwe manieren om in dit landschap te leven. Het onderzoeksproject Veenweide Atelier, onder artistieke leiding van kunstenaar en eco-sociaal ontwerper Henriëtte Waal, ontwikkelt vernieuwende voorstellen voor het veenweidegebied. Samen met boeren, bewoners, wetenschappers en ontwerpers wordt een toekomst geschetst waarin het veenweidegebied leefbaar blijft – voor het veen zelf, de mensen die het land bewerken en bewonen en voor allerlei niet-menselijke soorten die ervan afhankelijk zijn. Kijk voor meer informatie op friesmuseum.nl/veenweideatelier.
Veen is belangrijk voor de soortenrijkdom op onze planeet en fungeert als natuurlijke opslagplaats van CO₂. Het Friese veenweidegebied is met meer dan 90.000 hectare het grootste aaneengesloten veenlandschap van Nederland. Turfwinning, intensieve landbouw en melkveehouderij hebben ervoor gezorgd dat het veen in dit gebied in rap tempo uitdroogt en het land daalt. Om dit proces te keren is het doel gesteld om tegen 2050 de helft van de ontwaterde veengebieden te herstellen. Dit gebeurt door het waterpeil te verhogen, het landschap opnieuw te vernatten en de soortenrijkdom te versterken.
Maar betekent dit het einde van het veenweidegebied, of kan het een nieuw begin zijn? Hoe kunnen ontwerpers, boeren, wetenschappers, beleidsmakers en bewoners zelf de handen ineenslaan? Wat gebeurt er als zij samen werken aan nieuwe inzichten, kwaliteit en vormentaal voor deze kwetsbare gebieden?
Het Veenweide Atelier brengt internationaal gerenommeerde ontwerpers en lokale experts samen via een eco-sociale en integrale ontwerpaanpak. De tentoonstelling presenteert drie vooruitdenkende case studies: een monumentale boerderij midden in het veengebied waarbij bewoners en natuurbeheerders samen aan een duurzame herbestemming werken die recht doet aan de schoonheid van boerenerfgoed (i.s.m. OOZE Architects en It Fryske Gea), het samenwerken met bacteriën uit de bodem om lokaal geproduceerd textiel te kleuren op zoek naar nieuwe modellen voor de biotech-economie (i.s.m. Faber Futures, Familie Boon en het Kenniscentrum Biobased Economy van Hanzehogeschool) en een schaalbare meubelcollectie gemaakt van natte gewassen geteeld op een veenwaterboerderij (i.s.m. Friso Wiersma, Arno Kalfsvel, Ashok Bhadra, Tjeerd Veenhoven, Jasper van Belle). Materiaalinnovatie, verbeelding, interdisciplinaire samenwerking en gemeenschapsvorming komen in deze tentoonstelling samen, evenals de dringende noodzaak om de toestand van onze veenweide aan te pakken.
Deze tentoonstelling is onderdeel van Arcadia 2025. Kijk voor meer informatie over de programmering op arcadia.frl.
Het Fries Museum wordt mede gefinancierd door Windpark Fryslân, de Provincie Fryslân, het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de VriendenLoterij, Ir. Abe Bonnema Stichting en de Vrienden van het Fries Museum.
